“Ik weet nog dat ik vroeger met mijn oma in de keuken gedichten voordroeg”
Lees hier het interview van de Folk Sessions met de muzikant Anna Soléy.
Het IJslandse duo Vegvísir, bestaande uit de zussen Anna Sóley en Lilja María Ásmundsdætur uit Reykjavik, brengt IJslandse volksmuziek ten gehore tijdens de twaalfde editie van de Folk Sessions. In deze reeks concerten in het Arnhems Boeken Café (ABC) Libertas kun je elke maand luisteren naar live muziek uit verschillende landen en culturen. Op 31 oktober kun je genieten van IJslandse volksmuziek door Anna Sóley (zang, viool, piano en gitaar) en Lilja María Ásmundsdætur (zang, langspil en piano).
Het IJslandse woord Vegvísir betekent ‘wegwijzer’, maar wordt door de zussen geïnterpreteerd als de weg naar jezelf vinden. Anna en Lilja María’s nieuwsgierigheid naar IJslandse volksmuziek begon als een zoektocht naar hun roots, waarbij ze zich steeds meer verdiepten in hun eigen cultuur. “Als jongvolwassene was ik voornamelijk geïnteresseerd in jazz- en pop zang. Daarom kwam ik naar Nederland om aan het conservatorium te studeren. Nadat we allebei een tijdje in het buitenland hadden gewoond, ontstond er een verlangen om ons te verdiepen in onze eigen cultuur en muziek.”
IJslandse volksmuziek gaat over allerlei thema’s, waaronder de magische kracht van de natuur.
IJslandse volksmuziek kent een rijke geschiedenis. Het voordragen van gedichten is een sterke traditie in IJsland. “Ik weet nog dat ik vroeger met mijn oma in de keuken stond en dat we samen gedichten voordroegen en volksliedjes zongen.” Volksliedjes zijn vaak gebaseerd op lange narratieve gedichten (rímur), psalmen, vikivakar (ringdansen), tvísönglög (een specifieke zangstijl met twee stemmen) en seculiere en heilige teksten. Een belangrijk instrument in de IJslandse volksmuziek is de langspil, een soort drone citer met twee drone snaren en één melodiesnaar. Dit instrument wordt gebruikt als ondersteuning voor zang of het voordragen van gedichten en werd van oorsprong ’s avonds in woonkamers gespeeld terwijl de bewoners aan het handwerken waren.
De langspil werd vroeger in woonkamers gespeeld tijdens het handwerken.
IJslandse volksmuziek gaat over allerlei thema’s, waaronder liefde, worstelingen, religie, spoken, elven, dieren en de magische kracht van de natuur. Veel IJslandse traditionele melodieën hebben kerkelijke toonsoorten, waarbij de Lydische toonsoort het meest voorkomt. Een van de redenen hiervoor is dat het eiland geïsoleerd lag, waardoor de oude tradities langer in stand bleven. “In ons concert bij Libertas focussen we onder andere op IJslandse volksliedjes, gedichten, slaapliedjes en kinderliedjes. We putten uit de verzameling IJslandse volksliedjes (Íslensk þjóðlög) die Bjarni Þorsteinsson verzamelde aan het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw. De verzameling werd gepubliceerd tussen 1906 en 1909 en omvat bijna 500 liedjes.”
“Met onze muziek hopen we mensen nieuwe verhalen te vertellen en een gesprek te creëren. Een soort gemeenschappelijk delen van energie. Muziek is echter heel persoonlijk en resoneert lang niet met iedereen. Als we muziek horen zoeken we vaak naar het (on)bekende en dit bepaalt grotendeels hoe we de muziek ervaren.” “Binnenkort gaan we met ons IJslandse volksmuziek project optreden in verzorgingstehuizen in IJsland om met ouderen in gesprek te gaan over hun cultureel erfgoed. Dit lijkt me een hele waardevolle ervaring.”
Tekst: Hanna Cremers